Đúc Đồng Là Gì? Quy Trình Đúc Đồng Và Các Sản Phẩm

Đúc đồng không chỉ là một nghề thủ công thông thường, mà còn là một phần quan trọng của văn hóa Việt Nam. Từ những tượng đài lịch sử đến các bức tượng thần thoại hay các sản phẩm được chế tác tinh xảo đều có thể làm từ phương pháp đúc đồng. Những sản phẩm đúc đồng thường mang trong mình câu chuyện và ý nghĩa sâu sắc của dân tộc. Cùng Mai Vàng Rồng Việt tham khảo hình thức đúc đồng ở bài viết dưới đây. 

Đúc đồng - Nghề truyền thống tạo nên nhiều sản phẩm độc đáo

1. Đúc đồng là gì?

Đúc đồng là quá trình chế tạo các sản phẩm từ đồng bằng cách đổ chất liệu đồng hoặc hợp kim đồng nóng chảy vào khuôn để tạo ra hình dạng mong muốn. Quá trình này đã được hình thành và phát triển từ rất lâu trong lịch sử để tạo ra các vật dụng như đồ trang sức, đồ điện tử, đồ gia dụng và nhiều sản phẩm khác. Đúc đồng yêu cầu kỹ thuật cao và có thể được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau như đúc bạc, đúc chì, đúc cát hoặc đúc đá.

Qua quá trình phát triển và ứng dụng công nghệ hiện đại, đúc tượng đồng ngày nay không chỉ dừng lại ở việc tạo ra những chiếc đồng hồ hay tượng đồng đơn giản mà đã có thể làm ra những sản phẩm, các loại đồ đồng tinh xảo và những tác phẩm nghệ thuật phức tạp. Các nghệ nhân đúc đồng thường tỉ mỉ và tận tâm trong từng chi tiết, tạo ra những tác phẩm đẹp mắt và mang ý nghĩa sâu sắc. Hầu hết các sản phẩm đúc đồng đều mang lại những sản phẩm có giá trị, độc đáo và cầu kỳ. 

2. Quy trình đúc đồng diễn ra như thế nào?

Để sản xuất ra sản phẩm đồng chất lượng, các thợ nghề nhân công phải trải qua các bước xử lý nghiêm ngặt. Quy trình nhà máy đúc đồng để tạo ra các loại đồ đồng bao gồm 7 bước sau:

Bước 1 Tạo mẫu: Đây là bước đầu tiên, trong đó người thợ sẽ tạo ra mẫu sản phẩm từ các vật liệu dễ tạo hình như đất sét, gỗ, hoặc kim loại. Mẫu sản phẩm phải chính xác đến từng chi tiết, bởi mẫu này sẽ là cơ sở để tạo ra khuôn đúc. Mẫu này có thể là sản phẩm thật hoặc là mô hình giảm kích thước của sản phẩm cuối cùng.

Tạo mẫu đúc đồng

Bước 2 Tạo khuôn: Sau khi có mẫu, khuôn đúc sẽ được làm bằng vật liệu như đất sét, cát, hoặc kim loại. Khuôn đúc có thể là khuôn liền một mảnh hoặc khuôn hai mảnh, tùy thuộc vào hình dáng và yêu cầu sản phẩm. Người thợ sẽ đặt mẫu vào vật liệu tạo khuôn và sau đó để cho vật liệu khuôn cứng lại.

Bước 3 Nung chảy đồng: Đồng được nung chảy trong lò đúc ở nhiệt độ rất cao, khoảng 1000°C hoặc cao hơn. Quá trình nung đồng phải được kiểm soát chặt chẽ để đồng lỏng hoàn toàn, không còn tạp chất, và đạt được độ chảy cần thiết để dễ dàng đổ vào khuôn.

Bước 4 Rót đồng vào khuôn: Sau khi đồng đã được nung chảy, nó sẽ được rót vào khuôn đúc một cách cẩn thận. Người thợ phải đảm bảo đồng chảy đều vào khuôn, không tạo ra bọt khí hoặc khe hở, điều này ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng.

Bước 5 Làm mát và tách khuôn: Sau khi đổ đồng vào khuôn, sản phẩm cần được làm mát dần dần. Thời gian làm mát tùy thuộc vào kích thước và độ dày của sản phẩm. Khi đồng đông đặc và cứng lại, khuôn sẽ được tháo ra, để lộ ra sản phẩm đồng thô.

Bước 6 Hoàn thiện sản phẩm: Sản phẩm đồng sau khi tách khỏi khuôn sẽ còn thô và chưa đẹp mắt. Bước tiếp theo là mài giũa, cắt bỏ các phần kim loại thừa và đánh bóng bề mặt để làm cho sản phẩm trở nên mịn màng, sắc nét. Tùy theo yêu cầu, sản phẩm có thể được sơn phủ hoặc mạ để tăng thêm độ bền và tính thẩm mỹ.

Bước hàn sản phẩm trong quy trình đúc đồng

Bước 7 Kiểm tra chất lượng: Sản phẩm sau khi hoàn thiện sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng về hình dáng, độ hoàn thiện, cũng như chất lượng vật liệu. Các khuyết tật như nứt vỡ, khuyết tật bề mặt hoặc sai lệch kích thước sẽ được phát hiện và sửa chữa. Sản phẩm cuối cùng chỉ được xuất xưởng khi đảm bảo đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng.

Tùy vào chất liệu và quy trình thực hiện của mỗi cơ sở mà sẽ có cách làm khác nhau. Tại Mai Vàng Rồng Việt, quy trình sản xuất sản phẩm nói chung được thực hiện cẩn thận từng bước bởi đội ngũ nghệ nhân có tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm. Quy trình chế tác sản phẩm được ứng dụng tại Mai Vàng Rồng Việt, bao gồm:

Thiết kế 3D -> Tạo mẫu -> Làm khuôn -> Đúc đồng -> Gò -> Dập -> Hàn -> Nhám/Bóng -> Mạ vàng 24k -> Lắp ráp -> QC Passed -> Đóng gói.

Quy trình đúc đồng tại nhà máy Mai Vàng Rồng Việt

3. Lịch sử ra đời của nghề đúc đồng

Nghề đúc đồng có lịch sử rất lâu đời, từ các thời kỳ cổ đại. Trong các nền văn minh cổ đại như Mesopotamia, Ai Cập, Hy Lạp và La Mã, người ta đã biết cách đúc đồng để tạo ra các vật dụng sử dụng hàng ngày, đồ trang sức và các tác phẩm nghệ thuật. Công nghệ đúc đồng ngày càng được phát triển và hoàn thiện theo thời gian.

Ở Việt Nam, nghề đúc đồng đã có lịch sử hình thành và phát triển từ rất lâu, khoảng hơn 4000 năm trước, bắt đầu từ thời Phùng Nguyên. Trong thời kỳ này, người dân đã ứng dụng phương pháp đúc đồng để tạo ra các sản phẩm như lưỡi rìu, mũi tên, vật dụng sinh hoạt hàng ngày…

Nghề đúc đồng ở Việt Nam phát triển rực rỡ vào khoảng 2500 năm trước (thời đại Đông Sơn). Lúc này, người Việt ta đã có biết cách đúc đồng bằng khuôn hai mang để tạo ra các sản phẩm tinh xảo hơn như tượng đồng, trống đồng,…

Hiện nay, nghề đúc đồng đã phát triển vượt bậc và tạo ra được nhiều sản phẩm khác nhau, từ đồ gia dụng, các vật phẩm phong thủy cho đến các sản phẩm công nghiệp có giá trị cao.

Nghề đúc đồng, đúc bạc tạo ra được nhiều sản phẩm khác nhau, từ đồ gia dụng, các vật phẩm phong thủy cho đến các sản phẩm công nghiệp có giá trị cao. 

Trong giai đoạn phát triển vượt bậc của công nghệ và các ngành sản xuất hiện đại, nghề đúc đồng, đúc bạc vẫn tiếp tục tồn tại, phát triển và khẳng định vị thế quan trọng của mình trong thị trường ngày ngay. Trên thực tế, chúng ta có thể thấy rất nhiều vật dụng trang trí, quà tặng phong thủy… mang giá trị cao được chế tác từ phương pháp đúc đồng.

4. Top 4 Làng nghề đúc đồng truyền thống nổi tiếng tại Việt Nam 

Đúc đồng từ xưa đã là nghề truyền thống được người dân lưu truyền, gìn giữ. Nghề đúc đồng mang lại giá trị kinh tế lớn cho nhiều gia đình. Hiện nay tại Việt Nam có rất nhiều làng nghề đúng đồng nổi tiếng như: 

4.1 Làng đúc đồng Ngũ Xã (Hà Nội)

Làng Ngũ Xã, nằm ven hồ Trúc Bạch (Hà Nội), là một trong những làng nghề đúc đồng lâu đời và nổi tiếng nhất tại Việt Nam. Nghề đúc đồng ở đây có từ thế kỷ XVII, do năm dòng họ lớn từ nhiều vùng hợp lại gây dựng nên. Sản phẩm của làng Ngũ Xã nổi bật với những pho tượng Phật lớn, đồ thờ cúng tinh xảo và các vật dụng trang trí mang giá trị nghệ thuật cao.

Một trong những công trình tiêu biểu của làng là tượng Phật A Di Đà chùa Bút Tháp (Bắc Ninh) và tượng đồng ở chùa Quán Sứ (Hà Nội). Ngày nay, làng Ngũ Xã vẫn giữ được danh tiếng tay nghề cao với những nghệ nhân tay nghề cao, góp phần bảo tồn tinh hoa của nghề đúc đồng truyền thống.

4.2 Làng đúc đồng Đại Bái (Bắc Ninh)

Đại Bái (huyện Gia Bình, Bắc Ninh) được xem là cái nôi của nghề đúc đồng Việt Nam, với lịch sử hơn 1.000 năm. Nghề đúc đồng ở đây gắn liền với huyền thoại về ông tổ nghề Nguyễn Công Truyền, người đã truyền dạy kỹ thuật đúc đồng cho dân làng.

Sản phẩm nổi tiếng của Đại Bái bao gồm đồ thờ cúng, đỉnh đồng, lư hương, chương đồng và tượng đồng. Đặc biệt, làng còn sản xuất nhiều mặt hàng mỹ nghệ tinh xảo như tranh đồng, trống đồng, phù điêu đồng được nhiều người ưa chuộng. Làng đúc đồng Đại Bái không chỉ giữ gìn nghề truyền thống mà còn ứng dụng công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm đồng chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu hiện đại.

4.3 Làng đúc đồng Ý Yên (Nam Định)

Ý Yên (Nam Định) được biết đến là một trung tâm sản xuất đồ đồng lớn của miền Bắc, chuyên cung cấp các sản phẩm như tượng đồng, đồ thờ cúng và vật phẩm phong thuỷ cho khắp cả nước.

Nghề đúc đồng tại Ý Yên có lịch sử hàng trăm năm và hiện nay vẫn duy trì được quy mô sản xuất lớn, với hàng trăm hộ gia đình theo nghề. Làng nghề chuyên sản xuất các pho tượng đồng lớn, thường được đặt trong các chùa chiền, đền đài trên cả nước. Ngoài ra, các sản phẩm đúc đồng tại Ý Yên nổi tiếng với sự bền đẹp, sắc nét, phản ánh kỹ thuật chế tác điêu luyện của các nghệ nhân nơi đây.

4.4 Làng nghề đúc đồng Phước Kiều (Quảng Nam)

Làng đúc đồng Phước Kiều (huyện Điện Bàn, Quảng Nam) tính đến nay đã có lịch sử hơn 400 năm, được hình thành từ thời chúa Nguyễn. Đây là một trong những làng nghề đúc đồng lâu đời nhất miền Trung, nổi tiếng với việc chế tác nổi tiếng như chuông đồng, trống đồng, tượng đồng và các nhạc cụ bằng đồng như cồng, chiêng. 

Làng nghề đúc đồng Phước Kiều (Quảng Nam)

Sản phẩm của Phước Kiều mang đậm dấu ấn văn hóa của người miền Trung và Tây Nguyên, đặc biệt là các bộ cồng chiêng phục vụ cho các lễ hội truyền thống. Những nghệ nhân làng Phước Kiều không chỉ giỏi đúc đồng mà còn có khả năng điều chỉnh âm thanh của từng sản phẩm, giúp tạo ra những nhạc cụ có chất lượng âm thanh đặc trưng. Ngày nay, làng nghề Phước Kiều còn phát triển du lịch làng nghề, thu hút đông đảo du khách đến tham quan và tìm hiểu về nghệ thuật đúc đồng truyền thống.

5. Các sản phẩm đúc đồng mang giá trị cao

Các sản phẩm đúc đồng hay đúc bạc có thể mang giá trị cao từ quan điểm/góc nhìn nghệ thuật, giá trị lịch sử và giá trị văn hóa. Dưới đây là một số loại sản phẩm đúc đồng mang lại giá trị cao được chế tác thủ công bởi các nghệ nhân của Mai Vàng Rồng Việt.

Một số sản phẩm đúc đồng được nhiều khách hàng yêu thích tại cửa hàng Mai Vàng Rồng Việt:

Cây hoa mai bằng đồng màu cổ điển và mạ vàng 24K

Cây Kim Mai Ngũ Phúc bằng đồng màu cổ điển

Cây Kim Mai Ngũ Phúc bằng đồng mạ vàng 24K cao 30cm

>> Xem chi tiết: Cây hoa Mai đúc đồng

Cây Bồ Đề bằng đồng màu cổ điển và mạ vàng 24K

• Màu cổ điển

Cây Bồ Đề Đại Cát Tường bằng hợp kim đồng màu cổ điển cao 1m, đế đá thạch anh tự nhiên

Cây Bồ Đề Cát Tường bằng đồng màu cổ điển cao 60cm

Cây Bồ Đề Bình An cao 12cm được đúc đồng nguyên khối màu cổ điển

>> Xem chi tiết: Cây Bồ Đề bằng đồng

• Mạ vàng 24K

Cây Bồ Đề Đại Cát Tường cao 80cm bằng đồng mạ vàng 24K

Cây Bồ Đề Bình An đúc đồng nguyên khối mạ vàng 24K cao 12cm và 20cm

Một số sản phẩm đúc đồng được đặt theo yêu cầu riêng của khách hàng

Ly Vua được đúc đồng nguyên khối, mạ vàng 24K và phủ lớp nano cao cấp chống oxi hoá

Bình Bát Tiên được đúc bạc nguyên khối và mạ vàng 24K

Cây Cao Su bằng đồng mạ vàng 24K cao 39cm

Cây Bắp bằng đồng mạ vàng màu xanh

Cây Khổ Qua bằng đồng mạ vàng 24K 

>> Xem chi tiết: Các sản phẩm đúc đồng theo yêu cầu khách hàng

CÔNG TY CỔ PHẦN MAI VÀNG RỒNG VIỆT

• Địa chỉ showroom: Số 45, Đường Nguyễn Hữu Cảnh, Phường 22, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
• Hotline: 0909 787 191 
• Email: admin@maivangrongviet.vn  
• Website: www.maivangrongviet.vn

Bài viết trên là tổng hợp thông tin về ngành nghề truyền thống đúc đồng được Mai Vàng Rồng Việt tổng hợp lại. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thông tin về làng nghề truyền thống này với du khách cả nước.